Miesięcznik Dialog to kolejna instytucja kultury, która pada ofiarą PiS-u. Pod koniec kwietnia mianowany został nowy dyrektor ‒ bez żadnego trybu, konsultacji z zespołem czy zbadania kompetencji. Efekt to rezygnacja całej Rady Naukowej czasopisma i oświadczenie ponad 500 ludzi kultury. W sprawie interweniują Paulina Matysiak i Daria Gosek-Popiołek, posłanki Razem.
26 kwietnia redakcji „Dialogu” został przedstawiony nowy redaktor naczelny: dr Antoni Winch. Odbyło się to bez konsultacji z zespołem, a w geście protestu Rada Naukowa Miesięcznika uległa rozwiązaniu. To kolejna sytuacja, w której rządzący obsadzają dyrektorskie posady bez poszanowania niezależności instytucji kultury.
Redaktor naczelny z teczki
Ponad rok temu Jacek Sieradzki (dotychczasowy redaktor naczelny „Dialogu”) informując o swoim zamiarze przejścia na emeryturę, zaproponował, by stanowisko to powierzyć jednej z osób związanych z redakcją czasopisma. W ostatnich miesiącach zespół kilkakrotnie podejmował rozmowy z wydawcą ‒ Instytutem Książki ‒ na temat przyszłości miesięcznika. Rozmowy te jednak nie przyniosły żadnych rezultatów. Pod koniec kwietnia dyrektor Jaworski poinformował zespół o powołaniu nowego redaktora naczelnego, całkowicie ignorując członków i członkinie redakcji pisma.
— Takie siłowe przejęcie instytucji kultury widzieliśmy wcześniej w Teatrze im. Osterwy w Lublinie czy Teatrze im. Jaracza w Łodzi. Lokalnie doświadczyliśmy tego w Teatrze Starym, który przez wiele lat wychodził z kryzysu spowodowanego przez partyjnego nominata. Byliśmy także świadkami ‒ na szczęście nieudolnych ‒ prób podejmowanych przez marszałka województwa w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. W Warszawie dążenie do odsunięcia Moniki Strzępki z funkcji dyrektorki Teatru Dramatycznego zakończyło się sprawą w sądzie i przegraną PiS ‒ przypomniała posłanka Daria Gosek-Popiołek. — Teraz do tej listy dochodzi „Dialog”, pismo, które od dziesięcioleci kształtowało polski teatr. Tryb powołania nowego redaktora naczelnego pokazuje, jak PiS podchodzi do instytucji kultury. Słowo „dialog” ‒ i jako tytuł miesięcznika, i jako synonim rozmowy ‒ są dla rządzących obce i mało znaczące — mówiła parlamentarzystka.
Polityka kulturalna PiS w praktyce
— Nasz niepokój budzi zmiana na stanowisku redaktora naczelnego, która tak naprawdę miała miejsce za zamkniętymi drzwiami. Nic dziwnego, że środowisko teatralne mówi „Nic o nas bez nas” — przekonywała posłanka Paulina Matysiak, członkini sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu.
— Stoimy na stanowisku, że wybór redaktora naczelnego powinien być transparentny i zachodzić w dialogu z członkami i członkiniami redakcji. Jako posłanki wspólnie z Darią Gosek-Popiołek chciałyśmy zwołać w tej sprawie specjalne posiedzenie sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu, ale część opozycyjnych posłów nie poparła naszego wniosku, co jest dla nas niezrozumiałe. Nie poddajemy się, będziemy dążyć do wyjaśnień innymi drogami. — zadeklarowała Matysiak.
— Nie ma naszej zgody na to, aby „Dialog” został pozbawiony możliwości działania w zgodzie z wartościami głoszonymi przez redakcję czasopisma. Dlatego stajemy dziś murem za członkami i członkiniami redakcji „Dialogu” i mówimy stanowcze „nie” rozmontowywaniu współczesnego teatru przez obecny rząd PiS. — zadeklarowała Ewa Owerczuk, członkini Zarządu Okręgu krakowskiego Partii Razem.
Solidarność środowiska kultury z redakcją „Dialogu”
W historii czasopisma redaktor naczelny został mianowany w drodze odgórnej decyzji, bez aprobaty zespołu redakcyjnego tylko raz. Stało się to po marcu 1968 r., kiedy w wyniku apogeum antysemickich nagonek, do emigracji został zmuszony ówczesny redaktor naczelny. Jak zwracały uwagę działaczki Razem, w 2023 roku, w demokratycznym państwie położonym w centrum Europy, sytuacja z czasów Polski Ludowej zdarzyła się po raz drugi.
— Przez 30 ostatnich lat szefem pisma był Jacek Sieradzki, którego wielokrotnie publicznie nazwałem Albusem Dumbledorem polskiego życia teatralnego. Chyba nie muszę wyjaśniać, kto obecnie przejął Hogwart ‒ skomentował Mateusz Pakuła, dramatopisarz i reżyser teatralny. Środowisko dramatopisarskie i dramaturgiczne przygotowało list otwarty, pod którym podpisanych jest obecnie 550 osób związanych z kulturą. W liście przedstawiciele środowiska teatralnego i artystycznego wyrazili obawę o dalsze losy czasopisma.
Interwencja poselska w Instytucie Książki
Posłanki Daria Gosek-Popiołek i Paulina Matysiak złożyły w siedzibie Instytutu Książki pismo do dyrektora Jaworskiego z prośbą o przedstawienie wyjaśnień w sprawie braku konkursu na stanowisko redaktora naczelnego i okoliczności powiadomienia zespołu redakcyjnego o tej zmianie. Poprosiły również o zaprezentowanie koncepcji dalszego funkcjonowania miesięcznika „Dialog”, z uwzględnieniem linii programowej oraz ewentualnych zmian i nowych propozycji dr Wincha. Parlamentarzystki pytały także o sposób organizacji pracy nowego redaktora naczelnego, który równocześnie pełni funkcję kierownika literackiego w Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi.
Nowo mianowany redaktor naczelny dr Antoni Winch znany jest z portalu teatrologia.info wydawanego przez Polską Kompanię Teatralną, której szefem jest Jarosław Gajewski, dyrektor Teatru Klasyki Polskiej utworzonego przez premiera Glińskiego w 2020 roku. Winch pracuje również w „Twórczości” oraz jest kierownikiem literackim Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi, gdzie zatrudniony został przez dyrektora Michała Chorosińskiego, aktora i męża posłanki PiS Dominiki Figurskiej-Chorosińskiej.
