Posłanka Paulina Matysiak z zaangażowaniem walczy o przyszłość kolei wąskotorowych w Polsce. Jej niedawna interpelacja do Ministerstwa Infrastruktury rzuca światło na problemy, z jakimi borykają się te unikatowe linie kolejowe, ale także otwiera dyskusję na temat ich potencjału w rozwoju lokalnego transportu publicznego.
Finansowanie — kluczowy problem kolei wąskotorowych
Jednym z głównych tematów poruszonych w interpelacji jest kwestia finansowania utrzymania infrastruktury kolei wąskotorowych. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że dostrzega potrzeby tych linii i od 2020 roku prowadzi rozmowy z przedstawicielami zarządów kolei wąskotorowych. Choć konkretny instrument wsparcia nie został jeszcze wypracowany, resort zapowiada prace nad zmianami w ustawie, które mogłyby umożliwić finansowanie tych linii w przyszłości.
Wykluczenie z programu utrzymaniowego
Niestety, dla zarządców kolei wąskotorowych nie ma dobrych wieści na najbliższą przyszłość. Ministerstwo jednoznacznie stwierdza, że w 2025 roku nie będą oni mogli być objęci programem utrzymaniowym. Wynika to z zapisów ustawy o transporcie kolejowym, która wyklucza stosowanie odpowiednich przepisów do kolei wąskotorowych. Zmiana tej sytuacji wymagałaby nowelizacji ustawy, co nie jest możliwe do przeprowadzenia w tak krótkim czasie.
Posłanka Matysiak pytała również o plany stworzenia mechanizmu finansowego, który pozwoliłby na zakup nowoczesnych pojazdów wąskotorowych i modernizację infrastruktury. Niestety, Ministerstwo Infrastruktury nie planuje obecnie takiego rozwiązania. To kolejna przeszkoda w rozwoju i unowocześnianiu kolei wąskotorowych w Polsce.
Szansa na włączenie do systemu transportu zbiorowego?
Mimo tych negatywnych informacji, pojawiło się też kilka pozytywnych akcentów. Dzięki niedawnym zmianom w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym, od 1 stycznia 2026 roku przewoźnicy wykonujący przewozy koleją wąskotorową będą mogli otrzymywać dopłaty do utraconych przychodów z tytułu stosowania ustawowych ulg. To może być pierwszy krok do pełnego włączenia kolei wąskotorowych do systemu transportu publicznego.
SN61-183 – zabytkowy pojazd bez szans na powrót do ruchu?
Ciekawym wątkiem interpelacji była też kwestia sfinansowania przeglądu zabytkowego pojazdu SN61-183, który mógłby wrócić do ruchu turystycznego. Niestety, Ministerstwo Infrastruktury nie widzi obecnie możliwości sfinansowania takiego przeglądu ze środków własnych. To pokazuje, jak trudno jest zachować dziedzictwo kolejowe w formie „żywych” eksponatów.
Co dalej z kolejami wąskotorowymi?
Odpowiedź Ministerstwa Infrastruktury na interpelację posłanki Matysiak pokazuje, że sytuacja kolei wąskotorowych w Polsce jest skomplikowana. Z jednej strony widać pewne pozytywne zmiany legislacyjne, z drugiej — brak konkretnych mechanizmów wsparcia finansowego.
Przyszłość tych unikatowych linii kolejowych stoi pod znakiem zapytania. Bez systemowego wsparcia i jasnej wizji rozwoju, koleje wąskotorowe będą miały trudności z przetrwaniem i rozwojem.
Z całością odpowiedzi można zapoznać się na stronie Sejmu.
